Financiële misdadigers

Geplaatst door Hans Roodenburg op 4 februari, 2013 - 14:59

© Foto: Wikimedia Commons / G. Lanting

Waarom zit de top van SNS Reaal nog niet in de gevangenis? Dit is een vraag die velen bezighoudt, en niet alleen aan de borreltafel.

Is het aan de Nederlandse belastingbetaler te verkopen dat bestuurders van SNS Reaal de rekening van hun dwaze gokpraktijken bij diezelfde belastingbetaler deponeren en vervolgens vrijuit gaan? Kennelijk niet, want er was dit weekend heel wat over te doen.

Deze site maakte gisteren al melding van de roep om de boosdoeners met juridische middelen aan te pakken. Zondagochtend ging Diederik Samsom bij Eva Jinek ook op die toer, en even later in Buitenhof sprak minister Jeroen Dijsselbloem [vanaf minuut 31] zich - zij het in zeer voorzichtige bewoordingen - ook uit over de mogelijkheden en onmogelijkheden van juridische stappen.

Oogkleppen

Toch was de roep om de aanstichters van het kwaad aan te pakken niet algemeen. Blijkbaar ziet men in de financiële wereld het fiasco van SNS Reaal toch meer als een bedrijfsongeval dan als verwijtbaar, laat staan strafwaardig gedrag. Beurscommentator Roland Koopman (RTL-Z) ziet het zo: 

Nu zal ik echt een van de laatsten zijn om het voor Van Keulen op te nemen. De man heeft volstrekt verkeerde inschattingen gemaakt en vervolgens ook nog eens nagelaten op het moment dat het nog kon, eind 2008 begin 2009, om adequate maatregelen te nemen om grote ellende te voorkomen. Maar moet ie daarvoor nu alsnog publiekelijk worden afgebrand? Onzin.

Een duidelijk geval van oogkleppen dus. Blijkbaar is in die kringen van koele rekenaars nog niet helemaal doorgedrongen dat het vrijuit gaan van de goklustige bestuurders onverenigbaar is met het rechtsgevoel van de burger.

Eerlijkheidshalve moet worden opgemerkt dat de omvang van de schade voor de belastingbetaler nog niet vaststaat. In theorie zou de genationaliseerde bankverzekeraar na verloop van tijd zelfs met winst kunnen worden verkocht. De ervaringen met ABN-AMRO leren ons echter dat dit geen erg realistisch scenario is. Van het aanvankelijk optimisme dat die bank met winst zou kunnen worden verkocht is inmiddels weinig meer over.

HEMA-worst

Dat het rechtsgevoel van de burger door deze onverkwikkelijke gang van zaken ernstig wordt aangetast. werd in Buitenhof briljant verwoord door presentator Marcia Luyten tijdens haar interview met Jeroen Dijsselbloem:

[over ex-CEO van SNS Reaal Sjoerd van Keulen] Die drie jaar dat die CEO is verdiende die drieënhalf miljoen euro. Hij is moeilijk te vervolgen. De indruk wordt toch wel gewekt dat deze mensen alles kunnen maken en daar geen verantwoordelijkheid voor hoeven dragen. Als je in Nederland voor de tweede keer een rookworst in de HEMA steelt dan ga je voor elf dagen de bak in.

Hier valt weinig meer aan toe te voegen.

Claw back

Wat in al die gesprekken ook naar voren kwam, was dat ons strafrecht volkomen verouderd is als het gaat om het aanpakken van dit soort grootschalige financiële wanpraktijken. Het vergokken van miljarden aan belastinggeld - want dat is het - is eenvoudigweg niet strafbaar in Nederland. Hoog tijd om het Wetboek van Strafrecht op dit punt te moderniseren.

Kansrijker dan de strafrechtelijke route is een civiele procedure waarin de betrokken bestuurders aansprakelijk worden gesteld voor de schade, en waarin de geïncasseerde disproportionele beloningen worden teruggevorderd. Voor dat laatste is wetgeving in aantocht (de zogenaamde 'claw back-regeling'), maar dat wetsvoorstel ligt helaas nog te wachten op behandeling door de Eerste Kamer.

Al die miljarden halen we er niet mee terug. Een zekere mate van genoegdoening en een niet mis te verstane waarschuwing aan goklustige bankbestuurders, daar gaat het om. Werk aan de winkel dus voor de ministers Dijsselbloem en Opstelten. Na al die miljarden kan het kabinet ook nog wel een team van topadvocaten betalen die dit juridische varkentje kunnen wassen.